Tentoonstelling
Andrej Dmitrievitsj Sacharov werd op 21 mei 1921 in Moskou geboren. Hij groeide op in een familie van wetenschappers en studeerde natuurkunde aan de Staatsuniversiteit van Moskou. Na de Tweede Wereldoorlog werkte hij in een laboratorium, waar hij zich toespitste op de ontwikkeling van kernwapens. Sacharov speelde een grote rol in de ontwikkeling van de eerste waterstofbom van de Sovjet-Unie, die in augustus 1953 werd getest. Hij was een modelburger van de Sovjet-Unie: in 1950 won hij de Leninprijs en hij was het jongste lid van de Academie van Wetenschappen van de USSR.
Sacharov werd beschouwd als de “vader van de Sovjet-H-bom”. Het communistische regime huldigde hem voor zijn bijdrage aan de kernmacht van de Sovjet-Unie. Sacharov maakte zich echter steeds ernstigere zorgen over het groeiende aantal kernproeven. Hij startte een denkproces dat hem geleidelijk aan zou aanzetten tot dissidentie. Aanvankelijk verzette Sacharov zich tegen de wapenwedloop, maar al snel wijdde hij zich volledig aan de bescherming van de mensenrechten en vrijheden. Zo werd hij een van de belangrijkste andersdenkende intellectuelen in de Sovjet-Unie.
In 1968 publiceerde hij in het geheim zijn essay “Reflections on Progress, Peaceful Coexistence and Intellectual Freedom”, waarin hij pleitte voor een sterkere strategie voor vreedzaam samenleven tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie. Sacharov trad ook in het openbaar op als verdediger van politieke gevangenen door in 1970 een comité voor de mensenrechten en de bescherming van slachtoffers van politieke processen op te richten. Vanwege zijn overtuigingen werd hij het slachtoffer van steeds repressievere maatregelen van de Sovjet-Unie en van venijnige aanvallen van de pers.
In 1975 werd de Nobelprijs voor de Vrede toegekend aan Sacharov, maar hij mocht de Sovjet-Unie niet verlaten. Daardoor reisde zijn vrouw, Elena Bonner, naar Oslo af om de prijs namens hem in ontvangst te nemen. In 1980 werden hem al zijn eretitels ontnomen en werd hij onder huisarrest geplaatst tot in 1986. Het overheidsbeleid versoepelde echter in het kader van de glasnost, waardoor er mildere houdingen werden aangenomen. Sacharov werd verkozen tot het presidium van de Academie van Wetenschappen. Uiteindelijk werd hij in 1989 lid van het Sovjetcongres van volksvertegenwoordigers. Later dat jaar, op 14 december, overleed hij in Moskou op 68-jarige leeftijd.