- Wystawa: Nagroda im. Sacharowa – Parlament Europejski i prawa człowieka na świecie
- Sieć Laureatów Nagrody im. Sacharowa
W 2008 r. Parlament Europejski postanowił rozszerzyć zakres oddziaływania Nagrody im. Sacharowa, tworząc sieć jej laureatów, która miała propagować obronę praw człowieka na świecie. Tym sposobem w dwudziestą rocznicę ufundowania nagrody powstała Sieć Laureatów Nagrody im. Sacharowa. Jej utworzenie miało podkreślić szczególną rolę laureatów nagrody jako ambasadorów wolności myśli. Wspólnie z Parlamentem Europejskim prowadzą oni różne działania, by wspierać obrońców praw człowieka na świecie. Sieć umożliwia laureatom nagrody wspólną reakcję na światowe wydarzenia. Działania nie ustają nawet podczas pandemii COVID-19: 14 laureatów Nagrody im. Sacharowa i 62 posłów podpisało niedawno list otwarty. Sygnatariusze wezwali do natychmiastowego uwolnienia wszystkich więźniów sumienia i obrońców praw człowieka, w tym wszystkich laureatów nagrody.
Sieć Laureatów Nagrody im. Sacharowa uznaje ich szczególną rolę jako ambasadorów wolności myśli. Przyczynia się do wzmacniania współpracy w dziedzinie praw człowieka. Umożliwia laureatom i posłom wspólne działania z udziałem przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego. Sieć ułatwia też laureatom i posłom komunikację w kwestiach dotyczących praw człowieka. Członkowie sieci występują często z wykładami w całej Unii, by zwrócić uwagę opinii publicznej na swe działania i zainicjować debatę publiczną w państwach członkowskich. Sieć organizuje regularnie konferencje, na które zaprasza inspirujących mówców. Ostatnia miała miejsce w 2018 r. z okazji trzydziestej rocznicy ustanowienia Nagrody im. Sacharowa. Konferencje zachęcają do debaty publicznej na temat praw człowieka na świecie i umożliwiają podsumowanie działalności sieci oraz wyznaczenie celów na przyszłość.
Dzięki sieci laureaci nagrody mogą przekazywać swe przesłanie w nowy, bardziej kreatywny sposób. Na przykład niedawno, dzięki wspólnej inicjatywie podjętej w ramach sieci, powstało widowisko audiowizualne „White torture – Underground poetry” [Białe tortury – Poezja podziemia]. Jego autorem jest Lorent Saleh, przedstawiciel opozycji demokratycznej w Wenezueli i jeden z laureatów Nagrody im. Sacharowa z 2017 r. Widowisko odbyło się w lutym 2020 r. w parkingu podziemnym Parlamentu Europejskiego w Brukseli. Publiczność zanurzyła się przytłaczającym nastroju nowoczesnego ośrodka tortur. Rzeczywistość naruszeń praw człowieka brutalnie wkroczyła w sferę publiczną.
Aby zachęcić nowe pokolenia obrońców praw człowieka do inicjowania przemian demokratycznych w swych krajach, Parlament Europejski od 2016 r. przyznaje stypendium im. Sacharowa. Otrzymuje je co roku 14 obrońców praw człowieka z krajów spoza Unii Europejskiej. Dzięki powiązanej z nimi sieci oferującej kontakty z ponad 40 państwami stypendia stanowią ważną platformę dla działaczy, którzy dokonują znaczących zmian. Na przykład niedawno stypendyści publicznie potępili prześladowania mniejszości bahaickiej w Iranie, a także wystosowali apel do społeczności międzynarodowej o pomoc w walce z tą niesprawiedliwością.
W ramach stypendium im. Sacharowa można odbyć dwutygodniowe intensywne szkolenia – tydzień w Brukseli i tydzień w siedzibie centrum doskonałości Global Campus of Human Rights w Wenecji. Szkolenia przygotowują stypendystów do dalszej działalności. Oferują im wiedzę na temat Unii Europejskiej i międzynarodowego prawa, polityki i mechanizmów w dziedzinie praw człowieka. Elementem szkoleń są też spotkania z posłami do Parlamentu Europejskiego, nauczycielami akademickimi i przedstawicielami organizacji pozarządowych. Podczas szkoleń uczestnicy poznają praktyczne narzędzia, które ułatwią im komunikację oraz pozyskiwanie finansowania i pozwolą lepiej zrozumieć zagrożenia bezpieczeństwa, z jakimi często borykają się obrońcy praw człowieka. Od 2016 r. program stypendialny odbywa się co roku. Jest kontynuowany nawet podczas kryzysu COVID-19 w 2020 r., jednak teraz wszystkie działania prowadzone są zdalnie. Dzięki temu stypendyści mogą utrzymywać kontakt z Parlamentem Europejskim i delegaturami Unii w swych krajach.